Hier vindt u antwoorden op vragen over onderwijs, werk en inkomen, gezondheid en zorg.
Publicatiedatum 20 juni 2023
Onderwijs
Ook de kinderen uit Oekraïne hebben recht op onderwijs en zijn leerplichtig. De zorg voor en het welzijn van de kinderen is daarbij onze eerste prioriteit. Het plaatsen van leerlingen gaat altijd in overleg met de school. Dit komt omdat de school aanpassingen moet maken door het taalverschil. Voor het basisonderwijs (7-12 jaar) is er een centrale nieuwkomersklas geopend bij de Lingelaar in Beesd. De wens is dit verder uit te breiden, maar vanwege een tekort aan gekwalificeerde leerkrachten is dit niet haalbaar voor de start van het nieuwe schooljaar. Het advies is om kinderen die op de wachtlijst staan voor een nieuwkomersklas aan te melden bij een lokale basisschool. Neem contact op met oekraine@westbetuwe.nl voor meer informatie, aanmelding voor de nieuwkomersklassen of vervoer naar school voor basisschoolleerlingen. Kinderen van 4, 5 en 6 jaar kunnen zich melden bij een basisschool in de buurt.
Voor het voortgezet onderwijs is er onderwijs bij de Internationale SchakelKlas in Tiel, Gorinchem of Dordrecht. Dit is gericht op snel Nederlands leren, om bij voldoende beheersing van het Nederlands te kunnen doorstromen naar regulier onderwijs.
De Rijksoverheid heeft een handreiking gepubliceerd over de inrichting van onderwijs voor Oekraïnse vluchtelingen.
Per 1 april 2022 is er een regeling ingegaan, waardoor vluchtelingen in loondienst kunnen werken met terugwerkende kracht vanaf 4 maart. Om te kunnen werken hebben vluchtelingen een document nodig waaruit hun verblijfsstatus als tijdelijke beschermde blijkt en een Burgerservicenummer (BSN). Als een vluchteling zich inschrijft bij de gemeente waar hij/zij (tijdelijk) verblijft, wordt de verblijfsstatus vastgelegd en krijgt de vluchteling een BSN. De werkgever heeft geen tewerkstellingsvergunning meer nodig. De werkgever moet wel een melding doen bij UWV.
Op het moment dat u werk heeft, moet u dat doorgeven aan de gemeente via leefgeldregeling@westbetuwe.nl. Geeft u dan ook door waar en wanneer u bent gestart met werken. De leefgeldregeling voor u eindigt dan per de eerste dag van de volgende kalendermaand. De hoogte van de inkomsten van werk doen er niet toe. Dit betekent dat het kan voorkomen dat het salaris lager is dan het leefgeld, als u maar een beperkt aantal uur werkt. Heeft u kinderen? Voor hen blijft de leefgeldregeling doorlopen. Wanneer het werk stopt, heeft u opnieuw recht op leefgeld. Ook dit gaat in op de eerste dag van de daarop volgende maand. Geef dit door via hetzelfde e-mailadres.
Als u werkt en een laag inkomen heeft, heeft u recht op verschillende regelingen die het inkomen aanvullen. Dit zijn bijvoorbeeld kinderbijslag of zorgtoeslag. Een vrijwilliger van Welzijn West Betuwe kan u helpen bij het aanvragen en kijkt waar u recht op heeft.
Meer informatie over werken in Nederland als Oekraïense vluchteling vindt u op de website van de Rijksoverheid. Algemene informatie over werken in Nederland als buitenlandse werknemer vindt u bij www.workinnl.nl.
Gezondheid en zorg
Net als andere inwoners mogen vluchtelingen zelf een huisarts kiezen. Meestal is dat de dichtstbijzijnde huisartspraktijk bij de noodopvanglocatie of de huisartsenpraktijk van het gastgezin. Een huisartsenpraktijk mag het inschrijven van een nieuwe patiënt weigeren in bepaalde situaties. Bijvoorbeeld als de praktijk vol zit. De patiënt zoekt dan een andere praktijk. Het weigeren van zorg bij spoedsituaties kan niet.
Het kan voorkomen dat de huisarts een niet-ingeschreven vluchteling moet doorverwijzen naar medisch specialist. Hiervoor heeft de huisarts de naam van de persoon in Nederlandse letters en de geboortedatum nodig. Burgerzaken geeft dan een verklaring af dat de vluchteling bestaat. Zo kan een vluchteling worden doorverwezen.
Team sociaal
Net als andere inwoners kunnen ook vluchtelingen bij Team sociaal van de gemeente terecht. Team sociaal helpt u:
Als u behoefte heeft aan psychische ondersteuning,
Bij vragen over opvoeden en opgroeien van kinderen,
Bij hulpmiddelen zoals een rolstoel als u een handicap heeft,
Aan vervoer als u niet goed ter been bent.
De medewerkers van Team sociaal bieden zelf begeleiding of verwijzen door naar professionele ondersteuning die bij u past. Met elkaar werken we ernaartoe dat u weer op eigen kracht verder kunt. Zie ook de informatie van Pharos over gezondheid, waaronder een folder over psychische gezondheid in het Oekraïens en Russisch.
Kijk voor informatie over medische zorg en de kosten daarvan op de website van Zorgverzekeringslijn. Zie voor meer informatie ook Refugeehelp.nl. Vluchtelingen die zijn geregistreerd in de Basisregistratie Personen (BRP) vallen sinds 1 juli onder de Regeling Medische zorg Ontheemden (RMO). Zij hoeven geen zorgverzekering af te sluiten en dus ook geen premie of eigen risico te betalen. Naast de basiszorg worden enkele aanvullende behandelingen vergoed; dit gaat onder meer om brillen en gehoorapparaten, abortuszorg, anticonceptie, mondzorg bij acute pijnklachten (tot 250 euro) en bepaalde geneesmiddelen. De zorgverlener vindt het burgerservicenummer (BSN) na 1 augustus in de verzekeringsgegevens en kan met terugwerkende kracht vanaf 1 juli declareren.
Is de zorg vóór 1 juli verleend, of is diegene nog niet ingeschreven in de BRP, dan wordt alleen het basispakket vergoed. Dit valt dan onder de Subsidieregeling medisch noodzakelijke zorg aan onverzekerden. Hiervoor kan een zorgverlener bij het CAK de kosten declareren; dit is inmiddels mogelijk zonder meldnummer. Ook hiervoor is van vluchtelingen geen eigen bijdrage nodig.
Voor de tandarts geldt dat alleen enkele uitzonderlijke kosten in het basispakket zitten en zodoende vergoed worden vanuit de RMO-regeling of Subsidieregeling medisch noodzakelijke zorg onverzekerden (zie boven). Dit gaat om ernstige aandoeningen en chirurgische tandzorg. Tandzorg voor kinderen zit ook in het basispakket en wordt dus vergoed, met uitzondering van de orthodontist. Sinds 1 juli geldt daarnaast een vergoeding tot 250 euro voor behandeling bij acute pijnklachten, voor BRP-geregistreerde vluchtelingen vanuit de RMO-regeling.
Andere tandartskosten worden niet landelijk vergoed. Wel is mogelijk via de gemeente een tegemoetkoming aan te vragen. Hierbij gelden dezelfde regels gelden als voor andere inwoners met een minimuminkomen. Vergoeding van medische kosten zijn nooit hoger dan de extra vergoedingen zoals opgenomen in Gemeentepolis Garant Verzorgd 2 en/of Garant Tand verzorgd 2. Neem daarvoor contact op met oekraine@westbetuwe.nl.
Vluchtelingen kunnen zich gratis en zonder afspraak laten vaccineren tegen Covid-19. Op alle vaccinatielocaties van de GGD Rivierenland kunnen ook Oekraïense vluchtelingen terecht. Let op: locaties zijn niet alle dagen van de week open. Kijk voor actuele informatie op: www.prikkenzonderafspraak.nl.
Op het gemeentehuis liggen zelftests die gratis op te halen zijn voor inwoners die leven van een minimuminkomen, waaronder ook vluchtelingen. Dit kan zowel met als zonder afspraak.
Voor een PCR-test kan iedereen (ook zonder BSN) via de reguliere weg een afspraak maken
Financieel
Oekraïense vluchtelingen hebben recht op een leefgeldregeling. Dit leefgeld is bedoeld voor kleding, voedsel en persoonlijke uitgaven. Er is recht op de leefgeldregeling vanaf het moment dat vluchtelingen in de gemeente aankomen. Daarbij gaan we er vanuit dat zij zich zo snel als mogelijk inschrijven bij Burgerzaken. De uitbetaling van het leefgeld kan pas starten als de inschrijving bij Burgerzaken in behandeling is genomen.
Onderstaand ziet u een aantal vragen en antwoorden over het leefgeld. Staat uw vraag er niet bij? Mail dan naar leefgeldregeling@westbetuwe.nl.
Vraag en antwoord
Financiële voorzieningen voor vluchtelingen uit Oekraïne
Oekraïense vluchtelingen hebben recht op een leefgeldregeling. Dit leefgeld is bedoeld voor kleding, voedsel en persoonlijke uitgaven. Als u bij een gastgezin blijft, krijgt u een hogere vergoeding om bij te dragen aan de kosten die het gastgezin maakt.
Er is recht op de leefgeldregeling vanaf het moment dat vluchtelingen in de gemeente aankomen. Daarbij gaan we er van uit dat zij zich zo snel als mogelijk inschrijven bij Burgerzaken. De uitbetaling van het leefgeld kan pas starten als de inschrijving bij Burgerzaken in behandeling is genomen.
Het leefgeld is op 1 februari verandert. Tot 1 februari 2023 was het leefgeld (voor eten) €205 per persoon. Nu is het bedrag dat je krijgt afhankelijk van de grootte van je gezin. Hoe meer mensen in je gezin, hoe lager het bedrag per persoon.
Bestaat je gezin uit 1 of 2 personen, dan ontvang je per volwassene €215,06 en per minderjarige €178,36 per maand.
Bestaat je gezin uit 3 personen, dan ontvang je per volwassene €171,99 en per minderjarige €142,57 per maand.
Bestaat je gezin uit 4 personen of meer, dan ontvang je per volwassene €150,45 en per minderjarige €124,97 per maand.
Het nieuwe bedrag voor kleding en persoonlijke uitgaven is €56,12 per maand (voorheen €55).
Kom je net in Nederland dan ontvang je van de gemeente een prepaid bankpas (anoniem) Hier ontvangen ze maandelijks geld op. Het is belangrijk dat ze zo snel mogelijk een Nederlandse bankrekening openen. Ook daar ontvangen ze maandbetalingen op.
Vluchtelingen die zich inschrijven bij burgerzaken, ontvangen hierover een brief direct bij de inschrijving bij burgerzaken. Bij deze brief zit een prepaidbankpas waarop zij het weekgeld gestort krijgen. Vluchtelingen die in de gemeentelijke opvang verblijven, krijgen hun leefgeld via prepaidbankpas die zij via de locatieleider ontvangen.
Deze prepaidpas kan als elke andere bankpas gebruikt worden om overal te betalen. Gaat u aan het werk, dan mag de werkgever hier echter geen geld op storten. We vragen alle vluchtelingen om zo snel als mogelijk een Nederlandse bankrekening te regelen, zodat het leefgeld op die bankrekening overgemaakt kan worden. De prepaidpas is bedoeld als tijdelijke oplossing.
Met een geldig, digitaal uitleesbaar Engelstalig paspoort met biometrische gegevens (een pasfoto en vingerafdruk) kan er een bankrekening worden aangemaakt. Bijvoorbeeld de ING en de Rabobank hebben een website hebben in het Oekraïens.Zonder biometrisch paspoort hebt, is het lastiger om een bankrekening te krijgen. Zie Betaalvereniging voor meer informatie.
Vanaf 1 juni 2022 houdt de gemeente rekening met de hoogte van de inkomsten uit werk voor het bepalen van de hoogte van het leefgeld. Dit houdt in dat wanneer de vluchteling minder verdient dan het leefgeld waar recht op is, een aanvulling zal krijgen vanuit de gemeente. Verdient de vluchteling meer dan het leefgeld waar recht op is? Dan wordt het leefgeld beëindigd vanaf de eerste dag van de maand die volgt waarop is gestart met werken.
Ja, dat is nodig. Als u terugkeert naar Oekraïne of naar een ander land vertrekt, moet u dit in persoon melden bij het gemeentehuis met een afspraak voor emigratie. Als u binnen Nederland verhuist, registreert u zich in de gemeente waar u gaat wonen via een korte procedure daar en hoeft u de verhuizing niet in persoon te melden. In beide gevallen is er een bericht nodig naar leefgeldregeling@westbetuwe.nl. Ook bij een verandering in de gezinssituatie; bijvoorbeeld terugkeer van gezinsleden of geboorte van kinderen, geeft u dit aan ons door om te zorgen dat u het juiste bedrag aan leefgeld ontvangt.
Gastgezinnen ontvangen geen uitkering. Het uitgangspunt is dat vluchtelingen zelf leefgeld krijgen. Dit bedrag is iets hoger als zij in particuliere opvang zitten, zodat ze kunnen bijdragen aan kosten voor bijvoorbeeld boodschappen en vervoer. Het is voor de vluchtelingen niet verplicht bij te dragen aan de kosten van het gastgezin. Het is aan het gastgezin om hier met de vluchtelingen afspraken over te maken.
Ja, de Rijksoverheid biedt een eenmalige mogelijkheid om tot 10.000 hryvnia (ca. 310 euro) per persoon om te wisselen via de GWK Travelex kantoren. Zie refugeehelp.nl/cash.
